Overwin de dictatuur van het BBP DE WERELD | 31.01.09 | 14:49 uur
Zeg het woord "degrowth" in het bijzijn van een econoom, en je zult hem met zijn ogen zien rollen, je ervan beschuldigen derdewereld-ellende te willen en, vermoedelijk, op zijn hielen draaien en tekeer gaan tegen achterlijke milieuactivisten. Maar het blijkt dat ... we al aan het krimpen zijn. Wie zal door de crisis voor het eerst sinds lange tijd het niveau van het bruto binnenlands product (bbp) verlagen? Neen. Vanwege de voortdurende schade die de mensheid toebrengt aan het natuurlijke kapitaal van de planeet, dat wil zeggen aan alle biologische hulpbronnen die haar activiteiten ondersteunen.
Bestanden, archieven, landenbestanden ... alle kans op succes!
Abonneer je op Monde.fr: 6 € per maand + aangeboden 30-dagen
Over hetzelfde onderwerp
Debrief Doris Lessing en de nachtmerrie van een wereld zonder water
Essay "Broken Autonomy. Bioethics and Philosophy", door Corine Pelluchon
Forum Literatuur
Maar als deze aanval wordt gedocumenteerd door duizenden studies over klimaatverandering, de biodiversiteitscrisis, de toename van vervuiling, leed ze onder het feit dat ze niet kon worden gesynthetiseerd door een significante indicator. Niets dat zich verzet tegen het bewind van het BBP - dat de fetisj van verrijking en welzijn is geworden. Stijgend BBP, goed. Lager BBP, slecht. En als het BBP stijgt, en toch toont de samenleving steeds meer haar ongemak en spanningen, dan stijgt het niet genoeg! Wat betreft de ecologische crisis, dat is een andere kwestie, die het BBP niet kan meten, en die daarom secundair is ...
NIEUWE INDICATOREN
Op dezelfde manier dat het nodig was om van de geneeskunde van artsen die door Molière bespot werden, over te gaan op infectieuze geneeskunde geïnspireerd door Pasteur, zo moeten we van een 'economische wetenschap' naar een visie op de menselijke samenleving in de eenentwintigste eeuw gaan die denkt algemene welvaart in relatie tot zijn omgeving. Om te beginnen zijn er nieuwe indicatoren nodig. Het goede nieuws is dat een dergelijke index zich de afgelopen tien jaar geleidelijk heeft ontwikkeld en versterkt: "de ecologische voetafdruk" wekt een groeiende belangstelling in academische kringen.
Het boek van Aurélien Boutaud en Natacha Gondran komt daarom op het juiste moment: door in duidelijke en rigoureuze bewoordingen de methode uit te leggen die gedurende tien jaar is ontwikkeld door Mathis Wackernagel en William Rees, is het voor zover wij weten de eerste presentatie in het Frans van dit essentiële hulpmiddel. . De presentatie begint met de eerste vraag: "Hoe is het vermogen van de omgeving om aan onze huidige en toekomstige behoeften te voldoen beperkt?" Om dit te begrijpen, benadrukt een herinnering aan de algemene werking van de biosfeer het samenspel van onderlinge relaties die daar tot stand zijn gebracht en dat de energie wordt geleverd door de zon, via verschillende vormen, waaronder de essentiële vorm van fotosynthese.
De economie wordt teruggebracht tot bescheidenheid: "De sfeer van menselijke activiteiten (" de economie ") is nauw afhankelijk van de biosfeer waaruit hij zijn energie en zijn grondstoffen haalt." Daarom "kan de menselijke activiteit zich op lange termijn niet blijven ontwikkelen als de biosfeer te ernstig zou worden beschadigd". Maar "mobiliseert de economie tegenwoordig meer diensten uit de biosfeer dan deze kan regenereren?"
Om te antwoorden, moeten we de verbruikte hoeveelheid en de geleverde hoeveelheid vergelijken. Dit is wat de ecologische voetafdrukmethode zal doen, door de soorten ecosystemen (bossen, cultuurland, weilanden, enz.) Terug te brengen tot een gemeenschappelijke eenheid, de "globale hectare". Dit is zowel een producent van biomassa als assimilator van kooldioxide, het belangrijkste broeikasgas. De methode slaagt er dus in om de ecologische voetafdruk van verschillende landen of van de hele aarde te bepalen.
De ecologische voetafdruk heeft natuurlijk tekortkomingen, waar het boek niet omheen wijst: het laat mineralen, water, giftige elementen en radioactief afval buiten beschouwing en laat weinig ruimte over voor de erosie van de biodiversiteit. Maar het is niettemin een hulpmiddel waarmee we begrijpen dat ... de limieten worden overschreden. Volgens deze index heeft de mensheid sinds 1987 meer natuurlijke diensten verbruikt dan de biosfeer kan regenereren, dat wil zeggen verbruikt haar natuurlijk kapitaal. De volgende logische vraag, waarop de ecologische voetafdruk geen antwoord geeft, is die van de dimensie van natuurlijk kapitaal. Met andere woorden: hoe lang kan dit duren zonder een algemene catastrofe? Milieu-economen, aan het werk!
De ecologische voetafdruk, door Aurélien Boutaud en Natacha Gondran, La Découverte "Repères", 128 p., € 9,50. Niet gepubliceerd.
Herve Kempf
bron
