Landbouw-G20: gemengde beslissingen
Er werd reikhalzend uitgekeken naar de eerste landbouw-G20, in een tijd waarin de grondstoffenprijzen weer beginnen te stijgen. Als er een eerste overeenkomst werd bereikt, zou dit het landbouwbeleid van de staten niet ter discussie stellen.
Nicolas Sarkozy maakte er het werkpaard van het Franse voorzitterschap van de G20 van. De eerste wereldlandbouwtop in zijn soort vond daarom op 22 en 23 juni in Parijs plaats. Kers op de taart was dat het resulteerde in een akkoord, gefeliciteerd door onder meer Jacques Diouf, directeur-generaal van de FAO. Een mooie primeur in de agrarische sector. Maar voor een aantal organisaties is dit niet de paradigmaverschuiving waar ze op hoopten. “Er zat een besef in de woorden, maar nu moeten we concreet verder gaan”, onderstreept Jeanne-Maureen Jorand, projectmanager voedsel en landbouw bij CCFD-Terre Solidaire. Voor Via Campesina, die zich vanaf het begin tegen het houden van deze top heeft verzet, is de observatie duidelijker: “het gepresenteerde actieplan komt overeen met wat we hadden verwacht: een hoop onzin. Deze agrarische G20 – waartoe slechts één Afrikaans land behoort – is niet legitiem om het systeem te veranderen”, protesteert Josie Riffaud, Europees afgevaardigde bij het internationale coördinatiecomité van de boerenbeweging.
Een sector die steeds meer onderhevig is aan marktwetten
Er werd echter reikhalzend uitgekeken naar deze top, die de twintig grootste landbouwmachten ter wereld bijeenbracht, die samen 85% van de wereldproductie vertegenwoordigen. Begin 2011 bereikte de Voedselprijsindex van de FAO records die de stijging van 2008 overtroffen. De tarweprijzen stegen tussen juli en december 60 met 80 tot 2010%, grotendeels als gevolg van de droogte in Rusland. Met dramatische gevolgen voor arme bevolkingsgroepen. In 2010 schatte de FAO (Voedsel- en Landbouworganisatie) dat 925 miljoen mensen in de wereld honger leden. De Wereldbank schat dat 44 miljoen mensen in de tweede helft van 2010 onder de armoedegrens zijn gevallen als gevolg van de stijging van de voedselprijzen.
De twee opeenvolgende crises van 2008 en 2011 benadrukken het terugkerende probleem van prijsvolatiliteit, een multifactoriële kwestie. Klimaatvariaties, speculatie en de productie van landbouwbrandstoffen worden onder meer genoemd. Frankrijk had daarom een ambitieus actieprogramma opgesteld op vijf kernpunten die verschillend werden behandeld.
“Landbouwproductie en productiviteit”
De observatie is vrij simpel: de planeet zou in 9 negen miljard mensen moeten tellen. Voor de leiders van de G2050 betekent dit dat het niveau van de landbouwproductie met 20% zal moeten worden verhoogd. Voor Oliver de Schutter, speciaal VN-rapporteur voor het recht op voedsel, is alles echter niet zo eenvoudig. “Gebaseerd op de foutieve diagnose die honger in verband brengt met een simpel gebrek aan voedsel op mondiaal niveau, beperken regeringen zich jarenlang tot het verhogen van de landbouwproductie door industriële middelen.” De leiders lijken dit te hebben begrepen, aangezien ze een “breed scala aan acties” hebben geïmplementeerd die zowel gericht zijn op het stimuleren van landbouwonderzoek als op het verbeteren van de toegang tot hulpbronnen (land, water) van boeren in ontwikkelingslanden en op het bevorderen van de diversificatie van de landbouw om de problemen te verlichten. crisissituaties.
Maar waakzaamheid blijft essentieel voor NGO's. “Voor hen komt het neer op het productiever maken van het land, maar niet op het bevorderen van de boerenlandbouw”, betreurt Josie Riffaud. “Zeggen dat we meer moeten produceren kan gevaarlijk zijn. Ja, dat is nodig in Afrika of Zuid-Amerika, maar zeker niet in Europa of de VS, waar we het risico lopen een systeem van export van Noord naar Zuid te bevoordelen”, benadrukt Jeanne-Maureen Jorand.
“Marktinformatie en transparantie”
Als de speculatie op zo’n dramatische manier werkt, komt dat ook doordat de landbouwmarkten ondoorzichtig blijven. Er bestaat momenteel geen tool die exacte, real-time kennis geeft over de productie, het verbruik en de opslag van grondstoffen. De bijeenkomst keurde daarom de oprichting goed van een AMIS-instrument (Agricultural Market Information System) dat voorziet in het bundelen van al deze gegevens (van overheden maar ook van bedrijven) om de zichtbaarheid van de markt te verbeteren. Een grote stap voorwaarts voor de ministers omdat China en India tot nu toe tegen dit principe zijn gebleven. Voor Oxfam is de maatregel nog te schuchter. “De ministers zijn niet zo ver gegaan dat ze grote landbouwbedrijven – die de voedselhandel domineren – verplichten informatie openbaar te maken over de voorraden die zij aanhouden. »
“Internationale politieke coördinatie”
De hongerrellen van 2008 hebben duidelijk gemaakt dat regeringen snel en georganiseerd moeten handelen om dit soort crises te voorkomen. De G20-ministers kondigden daarom de oprichting aan van een “ forum snelle reactie” die het mogelijk zou maken het marktbeleid te coördineren. In dit hoofdstuk is het onderwerp agrobrandstoffen en de aanpassing ervan in geval van een crisis deels vermeden. De leden erkennen de noodzaak om de verbanden met prijsvolatiliteit en voedselbeschikbaarheid te analyseren, zonder het huidige beleid ter discussie te stellen. “Een rapport van internationale organisaties (FAO, Wereldbank) vermeldt al duidelijk de rol van landbouwbrandstoffen op de prijsvolatiliteit. Het moest dienen als basis voor de onderhandelingen, maar er werd niet over nagedacht”, klaagt Jeanne-Maureen Jorand.
“Verminder de effecten van prijsvolatiliteit op de meest kwetsbaren”
Wat de prijsvolatiliteit betreft, is de G20 tamelijk ontwijkend gebleven omdat een aantal landen, zoals Brazilië, de Verenigde Staten en Argentinië, weigeren buffervoorraden aan te leggen die volgens hen in strijd zijn met het marktrecht. Er lijkt echter een overeenkomst te zijn bereikt om de noodvoedselreserves te vergroten. “We gingen van het idee van ‘noodvoorraden’ naar ‘proefprojecten op deze noodvoorraden’ naar ‘een haalbaarheidsstudie naar proefprojecten’. Concreet is er absoluut niets meer over, ook al was het een sterk engagement”, klaagt Jeanne-Maureen Jorand. De ministers bevalen echter de oprichting van verzekeringssystemen aan. Maar “zonder actie om de mondiale futures- en grondstoffenmarkten te reguleren en transparanter te maken, zullen de voorgestelde maatregelen waarschijnlijk meer ten goede komen aan de financiële instellingen die de verzekeringen aanbieden dan aan de voedselonzekere landen die deze kopen”, klaagt Oxfam.
“Financiële regelgeving”
Wat betreft de regulering van de financiële markten gingen de ministers niet ver, tot grote ergernis van de NGO's. Dit punt, dat volgens hen een prioriteit lijkt te zijn om de prijsvolatiliteit tegen te gaan, is gedelegeerd aan de ministers van Financiën van de G20, die in juli volgend jaar bijeen zullen komen. “Er komt niets concreets naar voren op dit punt, dat niettemin een van de belangrijkste onderwerpen van deze top was. We hopen veel van de G20 Financiën, maar we weten niet eens of de kwestie zal worden aangepakt gezien het drukke programma dat voor ons ligt”, waarschuwt CCFD-Terre solidaire. Reactie in juli.
Bron: http://www.novethic.fr/novethic/ecologi ... 134323.jsp